سمیه حمیدی؛ راضیه موسوی خو
دوره 15، شماره 57 ، شهریور 1398، ، صفحه 25-48
چکیده
آیین ایزدی «ور» نزد ایرانیان باستان نمادی از داوری ایزدی تلقی میشد و در بسیاری از متون کهن و ادیان غیر ایرانی و سامی نیز به چشم میخورد. رایجترین شکل این آیین با دخالت عناصر طبیعی مانند آب، آتش، آب گوگردآلود، روغن جوشان به دو صورت وَر گرم و وَر سرد صورت میگرفته است. این عناصر مصادیقی از ابزارهای ایزدان تلقی میشدند ...
بیشتر
آیین ایزدی «ور» نزد ایرانیان باستان نمادی از داوری ایزدی تلقی میشد و در بسیاری از متون کهن و ادیان غیر ایرانی و سامی نیز به چشم میخورد. رایجترین شکل این آیین با دخالت عناصر طبیعی مانند آب، آتش، آب گوگردآلود، روغن جوشان به دو صورت وَر گرم و وَر سرد صورت میگرفته است. این عناصر مصادیقی از ابزارهای ایزدان تلقی میشدند و به نوعی ملاک و اعتباری برای تشخیص حق از باطل در محاکمههای پیچیده بودند که در آن عقل راهگشا نبود. اجرای چنین آزمایشهای سختی همواره پرسشهایی را برای پژوهشگران مطرح کرده است، اینکه آزمایش ایزدی نزد افکار عمومی چه جایگاهی داشته است و تا چه حد میتوانست پاسخگوی نیاز مردم به اجرای عدالت باشد؟ و چرا باید تن به این آزمایشها میدادند؟ آیا آیین ور امروزه به طور کلی منسوخ شده است؟ اگر نه به چه شکلی باقی مانده است؟ این ابهامها نیازمند بررسی عمیقتری از این آیین است. آیین ور به مرور زمان، صورت عملی خود را از دست داد و امروزه صورت لفظی آن به صورت سوگند خوردن باقی مانده است.