فائزه فرازنده پور؛ زهرا ایران نژاد
دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 83-96
چکیده
در هر جامعه زبانی، زبان و فرهنگ رابطهای دو سویه و متقابل دارند. از یک سو زبان به عنوان ابزار برقراری ارتباط میان افراد بشر از پشتوانه فرهنگی برخوردار است و از سوی دیگر وسیلهای برای انعکاس فرهنگ است و عناصر معیشتی و اقلیمی یک جامعه در آیینه زبان آن جامعه بازنمایی میشود. عناصر و مقولههای زیادی وجود دارند که میتوانند فرهنگ ...
بیشتر
در هر جامعه زبانی، زبان و فرهنگ رابطهای دو سویه و متقابل دارند. از یک سو زبان به عنوان ابزار برقراری ارتباط میان افراد بشر از پشتوانه فرهنگی برخوردار است و از سوی دیگر وسیلهای برای انعکاس فرهنگ است و عناصر معیشتی و اقلیمی یک جامعه در آیینه زبان آن جامعه بازنمایی میشود. عناصر و مقولههای زیادی وجود دارند که میتوانند فرهنگ یک قوم را در زبان آن قوم منعکس کنند. یکی از این عناصر، ضرب المثلها هستند که بخشی از ادبیات شفاهی یا عامه محسوب میشوند و آیینهای تمام نما از تاریخ، فرهنگ، اندیشه، حکمت، تجربه، عقاید، منش، مناسبات، و تمدن یک ملت به شمار میآیند. ضرب المثلها بر اساس طرحوارهها و فضاهای ذهنی انسان شکل میگیرند و مفاهیم فرهنگی، اقلیمی و معیشتی نیز در شکلگیری محتوای ضربالمثلها تاثیرگذار است. از این رو مطالعه ضرب المثلها از دیدگاه اجتماعی- شناختی بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر سعی بر این است تا تاثیر عناصر اقلیمی معیشتی طالقان و طرحوارههای تصوری موجود در ضرب المثلهای طالقان بر اساس رویکرد شناختی جانسون و لیکاف بررسی شود. به همین منظور حدود 865 ضرب المثل از کتاب در آمدی بر فرهنگ و گویش طالقان انتخاب و پس از بررسی انواع طرحوارههای آن، تاثیر عناصر اقلیمی و معیشتی طالقان در ساخت طرحوارهای این ضربالمثلها بررسی میشود و نتیجه حاکی از این است که پر بسامدترین طرحواره به کار رفته در ساخت این ضرب المثلها ، طرحواره حجمی است که مرتبط با عناصر اقلیمی و معیشتی نظیر مشاغل و آداب و رسوم منطقه است.