فریبا حسینی تشنیزی؛ نازنین امیرارجمندی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 45-68
چکیده
در این مقاله، ماهیت و طبیعت اشتقاق براساس دیدگاه رابرت برد مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است با واژه های مشتق جمع آوری شده از زبان فارسی این پدیده توضیح داده شود. پرسش این است که اشتقاق زبان فارسی چگونه در چارچوب نظری رابرت برد جایگاه مییابد و چطور می توان از این نظریه در اشتقاق فارسی الگو گرفت. چنین فرض می شود که ...
بیشتر
در این مقاله، ماهیت و طبیعت اشتقاق براساس دیدگاه رابرت برد مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است با واژه های مشتق جمع آوری شده از زبان فارسی این پدیده توضیح داده شود. پرسش این است که اشتقاق زبان فارسی چگونه در چارچوب نظری رابرت برد جایگاه مییابد و چطور می توان از این نظریه در اشتقاق فارسی الگو گرفت. چنین فرض می شود که اشتقاق فارسی با الگوی مطرح در نظریه حاضر همراستا باشد. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای است. واژگان مشتق از فرهنگ واژه های مصوب فرهنگستان (1384)، فرهنگ واژه سازی در زبان فارسی (1386)، فرهنگ فارسی عمید(1359) و کتاب اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز (کشانی،1371) استخراج و با استفاده از نمونه های استخراج شده از منابع گوناگون، طبیعت اشتقاق در زبان فارسی نشان داده می شود. جداسازی وندها و چگونگی واژه سازی هر واژه مشتق فارسی، هدف اصلی این پژوهش است. اشتقاق به عنوان گزینش واژگانی، عملکرد صرفی و نسبتهای واژگانی از جمله موارد مهم و اساسی در این پژوهش است و با ارائه مثالها و نمودارهای درختی بر اساس نظریه رابرت برد، به روشنی ماهیت اشتقاق در زبان فارسی بیان می شود. در این مقاله کوشیده ایم طبیعت اشتقاق را با ذکر نمونههایی از زبان فارسی براساس دیدگاه رابرت برد با ارائه نمودارها و جدولهایی، مورد بحث و بررسی قرار دهیم. ماهیت اشتقاق زبان فارسی با ماهیتی که رابرت برد در نظریه خود مطرح نموده، همراستا است. درستی سه ماهیت مطرح در این نظریه در زبان فارسی با نمودارها و جدولها ثابت شد.
نازنین امیرارجمندی؛ سعیده علی نوری
دوره 10، 38-39 ، اسفند 1393، ، صفحه 45-60
چکیده
فرایند اشتقاق نقش فعالی در واژهسازی دارد و جزء ساز و کارهای واژهسازی زایا و پربسامد زبانهای مختلف، به ویژه زبان فارسی، محسوب میشود. از این رو، در مقاله حاضر قصد بر این است تا فرایند ساختواژی اشتقاق در خسرو و شیرین نظامی بررسی شود. نگارندگان در این پژوهش با استخراج واژههای مشتق و تحلیل آنها و همچنین بر اساس چارچوب ...
بیشتر
فرایند اشتقاق نقش فعالی در واژهسازی دارد و جزء ساز و کارهای واژهسازی زایا و پربسامد زبانهای مختلف، به ویژه زبان فارسی، محسوب میشود. از این رو، در مقاله حاضر قصد بر این است تا فرایند ساختواژی اشتقاق در خسرو و شیرین نظامی بررسی شود. نگارندگان در این پژوهش با استخراج واژههای مشتق و تحلیل آنها و همچنین بر اساس چارچوب نظری بائر)1983(فرایند اشتقاق، چگونگی وندافزایی (پیشوندافزاییو پسوندافزایی) و نیز برآورد بسامد انواع وندهای به کار گرفته شده در واژههای مشتق این پیکره زبانی، یعنی خسرو و شیرین نظامی بررسی میشود. یافتهها حاکی از آن است که فرایند اشتقاق از نوع پسوندافزایی با بسامدی بالا و بسیار بیشتر از پیشوندافزایی در ساخت واژههای مشتق این پیکره کاربرد دارد. همچنین، پسوند «- ی» و پیشوند « نا - » پربسامدترین وندهای موجود و در مقابل پسوندهای«-سان»، «-وند»، «-َک»، «-گان»، «-دیس»، «-وش»، «-ور»، «-انی»، «-سیر»، «-فام»، «-نا»، «-آگین»، «-گین »، «-زار »، «-لاخ » و پیشوندهای « بـ- » و « وا- » کم بسامدترین وندهای به کار رفته در ساخت واژههای مشتق این پیکره به شمار می روند.